Geliefde gemeente van onze Here Jezus Christus, gasten in ons midden, als u thuis meeluistert.

Jezus volgen is een onmogelijke weg

Als we één ding leren van de geschiedenis die we hier net lazen, is dat Jezus volgen een onmogelijke weg is. Of je jezelf tot de gelovigen rekent, of niet. We staan als mensen schouder aan schouder. Schouder aan schouder. De weg van Jezus, die is voor ons allen te smal.

De drie anonieme personen in dit verhaal leren ons dat mensen geen helden zijn. Jezus leert ons in zijn antwoorden dat ieder mens kan geloven in Jezus, maar dat niemand Hem uit zichzelf zal navolgen.

Ik volg niet, als het erop aankomt.

Niet als het aan onszelf ligt. Waar we vanmiddag naar toewerken, staande aan het doopvont, is geen zelfverzekerde eigenwaan: zie ons hier geloven. Waar ik naar toewerk in deze preek zijn lege handen: Heer wijs mij Uw weg.

Jezus volgen is een onmogelijke weg,

want de kosten zijn te hoog

Laten we Lukas 9 uitvegroten. We lezen daar van drie mensen in gesprek met Jezus. Het centrale thema is: Jezus volgen. Als je iemand volgt ben je ervan overtuigd dat iemand de weg weet. Dat iemand weet wat goed voor jou is.

Zo gelooft de eerste in elk geval in Jezus. ‘Heere, ik zal U volgen waar U ook heen gaat.’ Deze man is overtuigd. Onvoorwaardelijk belooft hij Jezus trouw. Je kan denken aan een jongere die vol overtuiging belijdenis doet. Jezus is alles voor mij. Je bruist van passie voor Jezus.

Maar Jezus reageert nou niet bepaald uitnodigend. Je zou bijna denken: ‘Jezus wil geen volgelingen!’ Hij antwoordt: ‘De vossen hebben holen, en de vogels in de lucht nesten, maar de Zoon des mensen heeft niets waarop Hij het hoofd kan neerleggen.’

Waarom zegt hij dit tegen de man? Ik weet het niet. Ik ken het hart van de persoon in kwestie niet. Maar wat ik wel leer, uit het antwoord van Jezus, is dat de man blijkbaar niet beseft wat hij beloofde. De man besefte de kosten niet die hij moest maken. Misschien geloofde Hij inderdaad dat Jezus de beloofde Messias was. Matteüs schrijft in zijn versie van het verhaal dat het om een Schriftgeleerde ging. Misschien dacht hij wel: als ik hem volg, zit ik goed, dan is mijn kostje gekocht.

Maar, Jezus maakt duidelijk dat navolging niet betekent dat je kostje gekocht is. De mensenzoon heeft nergens een plek om te rusten. Ongemak op je pad. Je verliest een thuis. Je bepaalt niet langer zelf waar je heen gaat. Als je Jezus gaat volgen, dan laat je je eigen wil los. Je voelt je niet langer thuis bij het reilen en zeilen van deze wereld. Je voelt je niet langer thuis bij hoe jij van nature leeft. Jezus volgen betekent: jezelf beter leren kennen. Jezus volgen betekent: onrustig worden over je eigen karakter. Jezus doet je meer en meer inzien dat je niet kan blijven zoals je bent. Nee, als je Jezus gaat volgen dan vind je geen rust in dit leven.

Maar die kosten vind ik te hoog. Ik wil zelf bepalen tot hoe ver ik volg. Dan deed je zo enthousiast belijdenis. Je hart was helemaal voor  Jezus, voor de kerk. Maar toen ontdekte je: Jezus volgen betekent geduldig zijn met mijn medemensen. Jezus volgen betekent jezelf verloochenen en de ander hoger aanslaan dan jezelf. PFF, wat een werk zeg. Enthousiasme verflauwt en je passie voor God dooft.

Jezus volgen is een onmogelijke weg, want de kosten zijn te hoog

en onze prioriteiten liggen verkeerd

Je zou nu kunnen denken. Nou, ik heb daar geen zin in. Ik wil me niet onrustig voelen over mijzelf. Ik wil een rustig leven leiden en als Jezus mij onrustig maakt over mijzelf, dan hoeft het voor mij niet. Maar zo eenvoudig is het niet.

De kosten zijn voor ons te hoog, maar Jezus roept je wel. Dat zien we bij de volgende man. Hij wordt geroepen. En we lazen even hiervoor in de HSV: ‘de Zoon des mensen is niet gekomen om zielen van mensen te gronde te richten, maar om ze te behouden.’ Als Jezus komt redden, dan betekent dat je niet vrijblijvend ja of nee kan zeggen. Het is ja of nee tegen het leven. Je moet wel volgen.

Maar de tweede man kan niet zomaar volgen. Er is een verhindering. De verhindering is ook niet zomaar een verhindering. Het gaat om zijn vader.

Hier verschillen de meningen van uitleggers.

Sommigen zeggen: de vader is pas gestorven. In die tijd, en met dat klimaat, werd je begraven op de dag van je overlijden.

Andere uitleggers zeggen: de vader leeft nog, maar de zoon bedoelt met begraven het moment dat hij van zijn kinderplicht verlost is. Als de vader eens komt te overlijden, dan heeft hij geen verantwoordelijkheid meer voor de vader en kan hij volgen. Ik vind die laatste uitleg het sterkst, maar voor de betekenis maakt het niet uit. De man zegt hier eigenlijk: Jezus volgen is belangrijk, maar mijn vader is nu belangrijker.

Je zou zeggen, een trouwe zoon, niets verkeerd mee.

Hoe schokkend is dan het antwoord van de Here Jezus: laat de doden hun doden begraven, maar jij verkondig het evangelie van God. Overduidelijk bedoelt Jezus het eerste deel van de opdracht niet letterlijk.

Hij bedoelt ook niet dat je je ouders moet verwaarlozen. Jezus volgen betekent juist ook dat je je ouders eert. Jezus houdt de geboden van God hoog: eer je vader en je moeder.

Hij bedoelt wel dat je de juiste prioriteiten moet stellen. Hij toont dat Jezus volgen alle relaties en belangen overstijgt. Sterker nog: als Jezus op de eerste plek staat, plukken alle relaties daar de vruchten van. Uiteindelijk is het Koninkrijk van God de enige weg die leven geeft. Wie niet meegaat, is geestelijk dood. Dat bedoelt Jezus met ‘laat de (geestelijk) doden, de (geestelijk) doden begraven. Je vader heeft je verwekt. Je moeder heeft je gebaard. God heeft je gemaakt. De Bron van het leven, verdient plaats 1!

We zien dus hier dat de man verkeerde prioriteiten stelt in zijn leven.Je grootste prioriteit moet Gods Koninkrijk worden om Jezus te volgen. Niets, zelfs je eigen familie niet, mag boven God staan.

Waar liggen jouw prioriteiten? Misschien zeg je: als ik straks vakantie heb ga ik eens wat meer met God bezig. Dan ga ik lezen, bidden. Nu ben ik te druk. Ik kan me gewoon niet inzetten voor de kerk, we werken beiden, de kinderen hebben hun hobby’s, we sporten zelf nog een paar keer, en dan zien we onze vrienden nog eens en familie. Moet de kerk dan ook nog zich tegen mijn leven aan bemoeien. Ja, moet God dan ook nog zeggen dat Hij aandacht van mij nodig heeft?

Jezus zegt dan ook vandaag tegen jou: ja, mij volgen is mij de grootste plaats geven in je leven. Jezus volgen is je leven delen met de mensen die ik aan je gegeven heb. Jij hebt hen nodig, zij jou.

Jezus volgen is een onmogelijke weg, want de kosten zijn te hoog en onze prioriteiten liggen verkeerd,

en we willen volgen op onze voorwaarden

Inmiddels zinkt bij mij de moed in de schoenen.

Ik begin te proeven hoe streng die nieuwe weg is. Ik kan dit niet en nog is het niet over. De volgende dient zich aan. Hij wil Jezus wel volgen, maar deze man wil eerst terug om afscheid te nemen van zijn huisgenoten. Jezus kent de harten van de mensen, en geeft hem dit antwoord:

‘Wie de hand aan de ploeg slaat en achterom blijft kijken, is niet geschikt voor het koninkrijk van God.’

Mag je dan niet eens even terug om afscheid te nemen? Ik weet het niet precies. De Heer Jezus vindt in elk geval dat het niet kan. Men vermoed dat de man eerst naar huis wilde om zijn zaken te regelen. Hij wilde volgen op zijn voorwaarden. Hij hield vast aan de zekerheden die hij had, om dan met een veilig gevoel Jezus te kunnen volgen.

Maar Jezus zegt: ‘Niemand die zijn hand aan de ‌ploeg‌ slaat en kijkt naar wat achter hem ligt, is geschikt voor het ‌Koninkrijk van God.’ Vroeger ploegde men met de hand. Je moest de ossen aansturen die de ploeg voorttrokken. Achterom kijken levert geen rechte voren op. Jezus zegt dus: wie mij wil volgen moet dat met volledige aandacht doen en volledige toewijding. Achterom kijken kan niet. Deze drie mannen en hun levens tonen mij de radicaliteit van het volgen van Jezus. Hij toont mij ook, hoe onmogelijk het is.

Ik ben niet anders dan deze drie personen. Bewust horen we niet de reacties van deze mannen. Valt op nietwaar? Die doen er niet toe. Jezus staat met deze voorbeelden te kloppen aan jouw hart. Je moet volgen, en ik zeg ja maar…

Wat is jouw maar? Ik wil U volgen Heer, maar… ik bepaal zelf de ruimte die u krijgt. Ja, maar ik heb ook nog een leven. Ja, maar: zo streng bent u toch niet? Ja, wat is jouw maar?

Jezus volgen is een onmogelijke weg, want de kosten zijn te hoog en onze prioriteiten liggen verkeerd, en we willen volgen op onze voorwaarden

Heer wijs mij uw weg

Deze drie mannen. Hun antwoord kennen we niet. De kans was echter groot dat ze afdropen. Ze bleven stilstaan. Ze waren ontmoedigd dat de weg van Jezus op het eerste gezicht niet loonde, maar hun hele leven kostte. Ze waren geschrokken dat Jezus niet maar een plekje eist, maar de eerste wil zijn. Ze wilden niet hun eigen zekerheden loslaten, om Jezus te volgen. Wat is jouw reactie? Volgen, of stilstaan?

---

Wie niet bleef stilstaan was Jezus. Jezus was — zo lazen we even ervoor — op weg naar Jeruzalem. Jezus was op weg naar Jeruzalem omdat Hij onze weg zou lopen. Jezus kende geen rustplaats. Hij was op weg naar Jeruzalem om de weg te lopen die ik niet kan lopen.

Jezus had geen rustplaats. Jezus was op het einde alleen. Zelfs de meest trouwe volgelingen, de twaalf discipelen, waren er op het einde niet bij. Hij stond zijn leven af, het Lam van God, dat de zonden der wereld draagt.

Zonde is dat je niet vertrouwt op God alleen. Zonde is dat God niet de prioriteit heeft in jouw leven. En omdat je niet vertrouwt op God alleen, vecht je om je eigen bestaan, vaak ten koste van anderen. Ik ben vaak de god van mijn eigen universum. Hoe mijn leven ideaal is, is mijn grootste zorg. Ik moet er hier wat van maken. Hier zoek ik mijn rust en nergens anders.

Omdat wij uit onszelf niet kunnen volgen kwam Jezus. Hij deelde ons bestaan. Hij was mens als jij en ik. Maar zijn hart stond wel goed afgesteld. Hij leefde in liefde voor zijn Vader en voor ons. Eigenlijk moet ik boeten voor mijn egoïsme, maar Hij droeg het kruis, hij droeg het opdat ik opnieuw vandaag op weg kan gaan. Maar nu loop ik een weg die al eens bewandeld is. Ik weet dat die weg leidt tot vernieuwing tot opstanding. Jezus vond pas rust toen zijn hoofd onnatuurlijk naar beneden hing toen hij aan het kruis was gestorven. Hij vond pas rust toen hij onze weg ten einde had gelopen.

Het evangelie van Jezus is dat de Weg die wij niet kunnen lopen, gelopen is door Jezus de Zoon van God.

Hij roept vandaag weer: volg mij. En nu antwoord ik: Heer wijs mij uw weg! Want zelf loop ik hem niet.

Zoals Luther het zegt: Christus draagt ons op zijn rug naar de Vader. [1]

Belijd vandaag maar: Heer, ik geef toe. Ik zou u ook niet volgen. Ik vind u volgen te duur. Ik wil mijn leven niet opgeven. Ik wil niet toegeven dat ik vaak meer vasthoud aan mijn geld dan aan u, aan mijn werk dan aan u, aan mijn eer dan uw eer. Belijd dat ook aan je kinderen. Ga erin voor, dat je geen supergelovige bent. Dat ze gaan leren: het zijn niet mijn  ouders, maar het is de Heer in wie wij geloven die mij de kracht geeft zijn Weg te gaan, en mij steeds weer de ogen gericht doet houden op het onbekende land waarvan ik weet: het is onbekend, maar niet onbemind.

Het is de weg waar ik tot vrede kom, waar ik de ware rust vind die ik niet vind als ik blijf leven zoals ik leef. Daar kom ik thuis bij de hemelse Vader. Daar leer ik opnieuw wandelen in de geboden van de Heer. Zijn recht, wordt steeds meer mijn levenshouding. Het zijn die woorden die we straks gaan zingen uit Psalm 25:

Wie heeft lust de HEER te vrezen
als het hoogst en eeuwig goed?
God zal zelf zijn leidsman wezen,
leren hoe hij wandlen moet.
Hij mag uit des HEREN hand
voorspoed op zijn weg verwachten.
Het door God beloofde land
erven ook zijn nageslachten.

Amen

[1] https://drskexalto.nl/aforisme-van-luther/