Hongerig naar U

Geliefde gemeente van de Here Jezus Christus,

Vorige week mocht ik preken over het onbeperkt houdbare leven. Weet je nog? Het kwaad is beperkt houdbaar, er zit dankzij God een einddatum op, maar het goede, de vrede, de gerechtigheid, dat zal in eeuwigheid bestaan. De Heere die liefdevol is, genadig, barmhartig en oprecht en zijn liefde bewijst aan duizenden geslachten, die laat zijn karakter voor eens en altijd schijnen als de zon. En de zon verdrijft de mist van alle zonde,  verschroeit de dorens en distels van de leugen. Aan jou is die toekomst beloofd als je tot inkeer komt, tot geloof in Jezus. Vast en zeker is die belofte. Niet dankzij jouw daden, maar wat Jezus voor jou heeft gedaan. Jij mag met Jesaja en Petrus dromen van die nieuwe wereld. En al vooruit kijkend mag je nu al dat onbeperkt houdbare leven najagen door alles te doen uit liefde. Dat was dus vorige week.

Vandaag lezen we dat Petrus ons oproept om onderweg naar het vaderhuis weg te vluchten van alles wat beperkt houdbaar is. Alle kwaad: We lezen die woorden nog een keer:

1 Petrus 2:1–3 NBV ¹ Ontdoe u dus van alles wat slecht is, van alle bedrog en huichelarij, alle afgunst en kwaadsprekerij, ² en verlang als pasgeboren zuigelingen naar de zuivere melk van het woord, opdat u daardoor groeit en uw redding bereikt. ³ U hebt toch ondervonden hoe goed de Heer is?

Boven de tekst had ik dit thema geplaatst: hongerig naar U: het kwade verruilen voor Gods goedheid. Eerst ga ik wat zeggen over het wegdoen van het kwaad in vers 1 en daarna hoe we Gods goedheid er tegenover mogen zetten in vers 2-3.

Werp alle kwaad van je af! De catechismus noemt dit het afsterven van de oude mens. De ware bekering begint met het afscheid van het kwaad. Dat is de oproep van Petrus. Schud het van je af. Zoals je na een bezoek aan het strand, het zand moet afkloppen van je voeten, sla het kwade zo weg uit jouw leven. Doe het weg! Stop ermee! Kappen! Dat kwaad legt Petrus vervolgens verder uit: bedrog, hypocrisie, jaloezie en elke vorm van roddel. Jezelf overgeven aan deze dingen trekt je naar beneden, in een wereld met die oude bederfelijke patronen. Doe dat van je weg dus!

Alleen, en dat is wel een dingetje, zo is het dagelijkse leven vaak niet, hè? Ten minste niet mijn leven. Als ik de kale woorden wat meer kleur geef, dan ontdek ik dat Petrus niet zomaar even een lijstje zonden opsomt. Nee, dit gaat over een manier van leven. Ik omschrijf het als volgt: de zonden die Petrus noemt, gaan over Koning Ego op de troon. Ofwel, wie zich overgeeft aan deze zonden is bezig te bouwen aan zijn eigen paradijs. Je leeft dan niet voor het onbeperkt houdbare leven van Gods paradijs, maar voor vandaag. Zelfbehoud wil eigenlijk zeggen wat Jezus zegt: wie zijn leven probeert te behouden, zal het verliezen.

Kijk maar eens mee, het komt dichterbij dan je denkt.

Een leven voor je eigen paradijs

• Bedrog: in het Grieks betekent dit woord in de basis “aas voor de vis” en zo heeft het zijn betekenis metaforisch gekregen: zoals je een vis om te tuin leidt met een worm aan je haak, zo hebben wij 1001 middelen om de ander voor ons karretje te spannen. Of het nu ordinaire oplichting is, heimelijke misleiding, overspel, of het pronken met andermans verdienste en succes, of juist het verschuiven van de schuld naar een ander. Bedrog is eigenlijk: door middel van trucjes je eigen leven proberen te verbeteren of te redden ten koste van een ander. Bedrog doet de waarheid onrecht, maar ook God en je naaste.
• Hypocrisie: In de basis betekent dit woord “een rol spelen op het toneel” Acteren dus. Zo kan je acteren binnen relaties om jezelf ermee te dienen. Matthew Henry helpt ons weg met verschillende categorieën. De bekendste vorm van hypocrisie is namaakvroomheid. Zoals de Farizeeën die prat gingen op hun vroomheid, maar die eigenlijk vooral hielden van hun voorname posities en invloed. Tel maar eens de passages waar staat dat de leiders Jezus niet durfden op te pakken omdat ze bang waren voor het volk. Ze dienden niet God maar zichzelf. Ik moet ook denken aan politiek. Ook dat is vaak onoprecht: door middel van een veelheid aan woorden en prachtige zinnen wordt verbloemd dat sommigen meer voor zichzelf bezig zijn dan voor het algemeen belang. Andere vormen van hypocrisie zijn valse vriendschap: vrienden hebben om persoonlijk gewin. Niet gemeende complimenten, of valse beloften. Misschien herkennen de kinderen zich wel hierin: Sommige vriendjes van mij had ik niet omdat ik het zo leuk vond met hen te spelen, maar omdat ik leuk vond om met hun speelgoed en computerspelletjes te spelen.
• Jaloezie: Dit is eigenlijk: ik gun mezelf meer dan die ander, maar die ander heeft meer en dat is niet eerlijk. Je bent niet tevreden met wat je hebt, maar kijkt voortdurend naar anderen. Jaloerse mensen gunnen anderen niet wat ze hebben. Bij kinderen is dat nogal duidelijk te zien, als ze hun speelgoed moeten delen, gooien ze het liever weg dan dat ze het aan een ander kind gunnen.
• Alle kwaadsprekerij: Hier zegt Petrus weer alle. Er zijn veel vormen van kwaadspreken. Roddel is natuurlijk de bekendste, en misschien wel het meest gebezigde vorm van kwaadspreken. Op de werkvloer, in je vriendenkring, zelfs in de kerk. Waarom we roddelen? Er zijn talloze redenen, maar dat het schadelijk is, dat moge duidelijk zijn. Roddel creëert partijvorming, wij tegen zij, je plaatst jezelf boven een ander, en metterdaad haal je een ander naar beneden.
• Maar je kan ook kwaadspreken over de kerk. Ook daarvan zijn de gevolgen vaak vernietigend. Ik las juist deze maand twee confronterende voorbeelden die ik wil delen. Afgelopen donderdag stond op de achterkant van het Nederlands Dagblad het verhaal van Leo Lucassen die zijn geloof gedag zei. Hij zei: ‘Maar als tiener begon ik de kerk stom te vinden. Daarbij speelde mee dat mijn oudere broers en zussen destijds kritiek hadden op het kerkelijke instituut.’ Hoe je het ook wendt of keert, kwaadsprekerij ettert als een ontstoken wond door.
• Zie dat in een tweede aangrijpend voorbeeld dat ik aantrof in een ander boek. Daar zei een oudere vader tegen een jonge vader die zijn kind net had laten dopen het volgende: ‘deze morgen heb jij je kind naar de Heer gebracht, zo ik ooit het mijne. Maar doe één ding niet wat ik wel mijn kind heb aangedaan. Toen hij opgroeide hoorde hij hoe ik jaar na jaar kritiek had op onze pastor en andere voorgangers, nu is hij ver van God.’ En hij riep de jonge vader bijna spastisch op: “bekritiseer nooit je voorganger of medechristenen, anders vernietig je straks ook nog je kind”. En ik zeg erbij: je brengt ook jezelf naar de afgrond, want de kerk dat zijn wij. Dat neemt niet weg dat je het soms oneens bent met elkaar en dat een voorganger of kerkenraad niet volmaakt is. Allemaal zijn wij feilbare mensen. Mij zul je nooit horen zeggen dat je niet elkaar mag aanspreken bij een ander inzicht of tekortkomingen en zonden. Absoluut niet. Doe dat met gedreven door onbeperkt houdbare liefde en zachtmoedigheid. Iedereen moet groeien! Bid de Here om wijsheid om dingen eerlijk uit te spreken maar ook om wederhoor te doen.  Feedback mag. Maar met róddel en kwaadspreken breng je herstel en groei niet dichterbij, maar verderaf.

De hervormde predikant J. Belder schreef treffend over deze zonden:

[Dit zijn] zonden die vaak stilzwijgend getolereerd worden, maar die ruïnerend werken. Vooral het kwaadspreken, de roddel dus, is een algemeen geaccepteerde zonde. Ook in de christelijke gemeente. Wie er zich voor geeft, kan ervan op aan dat het zijn geestelijke ontwikkeling schaden zal.

Hoe geestelijk beschadigd zijn we dan niet geliefden? Ik zei al, deze zonden gaan over Koning Ego. Daarom zijn ze ook zo sterk. We proberen ons eigen leven te handhaven, onder controle te houden. Door bedrog krijg je je zin, door hypocrisie gebruik je je relatie met God of naaste voor eigen gewin, jaloezie toont je gekrenkte ego dat jij niet hebt wat een ander hebt, en kwaadspreken misbruikt de goede naam van de ander of de gemeenschap voor een persoonlijk goed gevoel. Alleen heeft Koning Ego nooit genoeg, dus blijft hij het doen.

Ongezond en daarom beperkt houdbaar. En als je niet oppast ondervind je blijvende schade aan je ziel. Daarom zegt Petrus: vlucht ervan weg. Werp het van je af. Eigenlijk zegt hij: stop ermee. Dat is al moeilijk genoeg.

Maar hoe doen we dat dan? Gewoon goed gedrag tegenover zetten?

• tegenover bedrog, eerlijk en zuiver handelen?
• tegenover hypocrisie: eerst de balk in eigen ogen, en zuiverheid in je relaties?
• tegenover jaloezie: dankbaarheid aan de Heer voor alles wat je hebt en blij zijn voor wat een ander heeft?
• tegenover roddel: alleen nog maar opbouwende woorden?

Ja, dat zou prachtig zijn. Maar iedereen weet dat we dit op eigen kracht niet volhouden. Daarvoor is Koning Ego in mijn hart nog te machtig. Zelf kan ik het niet.

Maar dat is de verrassing in onze tekst. Hoe stop ik met het kwaad? Niet allereerst door het goede te doen, maar door ander voedsel te zoeken voor je ziel. Petrus nodigt ons uit om het kwaad te bestrijden door de goedheid van de Heer.

1 Petrus 2:2–3 NBV ² en verlang als pasgeboren zuigelingen naar de zuivere melk van het woord, opdat u daardoor groeit en uw redding bereikt. ³ U hebt toch ondervonden hoe goed de Heer is?

Hoe verdrijf je zonden uit je leven? Door als een pasgeboren baby te verlangen naar de zuivere melk van Gods Woord. Is dat niet een krachtig beeld? Melk voor een baby, daar zit alles in wat het nodig heeft om te groeien. Als ik dan onze dikke Jos zie dan denk ik: wauw en dat van alleen borstvoeding.

Zo, zegt Petrus, wordt onze hongerige ziel verzadigd door de HEERE alleen. Alleen de Here kan jouw honger stillen. En dat doet God door zijn Woord vol rijke beloften aan je te geven. Je weet wel, dat Woord waarin God dat heerlijke plaatje schildert van de toekomst. Dat Woord zoals Psalm 34 omschrijft: komt ziet, en proeft de goedheid van de Heer.

In zijn goedheid is God altijd eerlijk, zijn ja is ja, zijn beloften zijn betrouwbaar, God doet niet aan trucs. Hij wil met jou omgaan omdat Hij liefde is. Er zijn geen bijbedoelingen dan alleen dat jij je vreugde vindt in Hem. Waar wij onterecht jaloers zijn, daar zou God terecht jaloers zijn omdat wij hem de dank onthouden die hem toekomt. Maar in plaats dat hij ons niets gunt, gunt hij ons alles, zijn Eigen zoon. Waar wij roddelen, daar zou God over ons een heel lelijk boekje open kunnen doen — maar dat deed hij niet omdat Hij  het boek met aanklachten aan het kruis van Zijn Zoon heeft genageld.

Dat is de goedheid van de Heer en het komt jou zomaar toe. Zonder dat jij ervoor hoeft te betalen, zo lazen in Jesaja 55:1:

Jesaja 55:1 NBV ¹ Hierheen! Hier is water, voor ieder die dorst heeft. Kom, ook al heb je geen geld. Koop hier je voedsel en eet. Kom, koop voedsel zonder geld, koop wijn en melk zonder betaling.

O wat heerlijk! Ik hoef niet eerst zelf alles weg te werken in mijn leven — alsof ik dat kan — ik laat me voeden bij de goede Heer. Hij voedt mij met Zijn liefde en die lege maag van mijn ziel die moord en brand schreeuwt uit zelfbescherming, vindt blijvende rust.

Hoe meer ik honger naar U, hoe meer dat oude leven passé raakt.

Denk eens aan junkfood, je weet wel een lekker BigMac Menu bij de MacDonalds: In junkfood zitten bijna alle calorieën voor een dag, zonder dat je er vol van raakt. Zo zit in zondig leven alles wat je nodig lijkt te hebben, maar je blijft geestelijk leeg. In Gods goedheid herken ik meer een goede stamppot in de winter, het warmt je op en geeft een vol gevoel. Zoals junkfood je aderen doet verstoppen, zo verstopt zonde je geweten.  Maar wie de gezonde melk drinkt van Gods Woord die gaat in de waarheid leven en is om het ouderwets te zeggen welgelukzalig. Echt gelukkig tot zaligheid. Door Gods goedheid groei jij zelf tot een onbeperkt houdbaar leven vol van Gods goedheid en liefde.

Zo hoef je steeds minder van het oude leven als je de goedheid van de Here gesmaakt hebt. Je hebt geproefd van iets dat jouw ziel echt kon voeden, waardoor je echt groeit! Je bent gewoon moe geraakt van de strijd voor je eigen gewin. Die hongerige ziel van je die probeert wat van het leven te maken ten koste van jan en alleman, die is verzadigd door Gods zorg en redding voor jouw leven. Jezus is de wijnstok waardoor ik groei. Hij is de bron van levend water waardoor ik zelf een fontein van levend water wordt. Hij is het levensbrood dat mijn ziel vervuld. Hij is kortom voedsel voor eeuwig.

Misschien herken je in jezelf die patronen om te leven voor het eigen paradijs. Leef jij nog in de leugen? Ik herken het zelf ook terug. Ik hoop dat je net als ik een bittere nasmaak overhoudt aan dit leven voor koning Ego. Niet om je te verbitteren, maar om je uit te nodigen voedsel te zoeken die je ziel echt voedt. Ik hoop dat je ontdekt dat je hongerig blijft als je met zonde je ziel probeert te voeden. Ik hoop en bid vooral dat je de goedheid van de Here wilt proeven. Hij is zo op jou gesteld. Hij is gewoon dol op ons, zie dat in het geschenk van Zijn Zoon, Er is geen zonde te groot, of daarmee kan je naar het kruis gaan. Daar alleen, alleen bij Zijn Zoon, daar is echt blijvende voedsel voor hongerige zielen. Misschien moet je maar gewoon eens beginnen om die beloften uit de profeten te proeven. Proef Jezus werk voor jou. Lees de Bijbel eens alsof het voor jou persoonlijk geschreven is. Alsof God tegen je praat. Want alleen als je de zuivere melk van Gods goedheid proeft, stop je met het eten van dat spreekwoordelijke junkfood.

Amen